İspir Yeşilyurt Köyü Ağzında Bulunan Sözvarlığının Tespiti ve Değerlendirilmesi

İnsanlığın kendini ifade etmek için tarih boyunca oluşturduğu sözcükler, atasözleri ve deyimler duygu ve düşüncenin etkili anlatımını sağlayan dil unsurlarıdır. Toplumlar, yüzyıllar boyunca yaşadıkları deneyimleri ortak düşünce ve tutuma dönüştürerek kısa ve özlü öğütler veren atasözlerini; kavramları, olayları ya da durumları daha etkili anlatmak için de deyimleri oluşturmuştur. Bunlar kaynaklarını ait olduğu toplumların yaşadığı coğrafyadan, inanç yapısından, yaşayış biçiminden, gelenek ve göreneklerinden almıştır. Bu çalışmada eski bir yerleşim yeri olup Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’nun zengin kültürel özelliklerini harmanlayarak iki bölge arasında bir kültür köprüsü oluşturan İspir Yeşilyurt Köyü’nün ağzında yer alan ses değişimleri, sözcükler, atasözleri ve deyimler incelenmiştir. Çalışmaya konu olan bölge, modern çağda ekonomik ve eğitim amaçlı büyük göç vermiştir. Bu çalışmanın amacı yoğun göçle birlikte bölge kültüründe meydana gelen değişim dönüşüm sürecinde dilde kaybolmaya yüz tutan yerel ifadelerin tespit edilip kayda geçirilmesidir. Çalışma verilerinin tespit edilmesi sürecinde gözlem metodu kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye Türkçesine göre Yeşilyurt Köyü ağzı ses değişimleri, Türkçenin farklı lehçeleri ile yabancı dillerden kelime geçiş örnekleri tablolaştırılarak verilmiştir. Ayrıca çalışmaya toplam 82 başlık altında 277 atasözü ve 112 başlık altında 336 deyim konu edilip incelenmiştir.

Atıf: Yegin, Ş. (2023). İspir Yeşilyurt Köyü Ağzında Bulunan Sözvarlığının Tespiti ve Değerlendirilmesi. Turcology Research, 78, 338-366.